“Door het zaadje vroeg te planten, blijven leerlingen lezen”

“Je kunt een kast met boeken neerzetten, maar daarmee ben je er niet”, steekt Monique van wal. “Wat leeft er bij de leerlingen en welke boeken sluiten daarop aan? Daar gaat het om!” Om de leerlingen passende boekentips te geven, leest Monique heel wat af. “Ik heb een brede titelkennis en volg de ontwikkelingen op de voet. Recensies, nieuw uitgekomen boeken, leesonderzoeken...” Allemaal om de leerlingen zo goed mogelijk te kunnen helpen. “Soms spreek je een leerling en denk je: dít boek is echt iets voor jou. Zo heb ik een keer ‘Wees onzichtbaar’ van Murat Isik aangeraden aan een ​​leerling die door een moeilijke fase ging en heel erg met persoonsontwikkeling bezig was. Zij werd verliefd op dat boek en heeft het de rest van het schooljaar geleend. Dat is toch geweldig? En het mooie is: als iemand enthousiast is over een boek, zegt hij of zij het ook weer voort. Eigenlijk zijn de leerlingen de belangrijkste ambassadeurs!”

Aangestoken door het leesvirus

Vanuit die gedachte richtte docent Nederlands René Hof vier jaar geleden het Leeseum op voor de onderbouw. “Toen ik hier op school startte, viel mij op dat er veel aandacht was voor het Technasium. Heel goed natuurlijk, maar als leesgek en echte ‘alfa’ miste ik een tegenhanger. Zo ontstond het idee voor een leesclub in de breedste zin van het woord.” De Leeseum-leerlingen komen één keer in de week bij elkaar. Vaak om te praten over boeken, maar ook om activiteiten te organiseren, zoals een leesuitdaging. “We zijn nu bezig om de eerste zinnen van boeken te verzamelen die leerlingen hebben gevonden in hun favoriete boek. Wie een sterke openingszin heeft gevonden én goed kan uitleggen waarom deze zin zo goed is, maakt kans op een prijs. Toen docenten over deze leesuitdaging hoorden, wilde een aantal ook graag meedoen. Het leesvirus verspreidt zich steeds meer door de school!” Elk schooljaar organiseren de Leeseum-leerlingen een schrijversbezoek. “Vorig jaar luisterden maar liefst 37 leerlingen twee uur lang ademloos naar schrijver Anna Woltz. Het jaar daarvoor was ‘puberfluisteraar’ Erna Sassen te gast. Zo mooi om mee te maken! Wanneer je het zaadje vroeg plant, blijven leerlingen ook op latere leeftijd hopelijk met plezier lezen. Daar zetten wij optimaal op in met het Leeseum.”

De kracht van samenwerken

Voor alle leesactiviteiten op het Ichthus Lyceum geldt: een goede samenwerking is essentieel. Monique: “De sectie Nederlands maakt heel goed gebruik van de mediatheek. De leerlingen mogen zelf kiezen uit onze ruime collectie, variërend van klassiekers tot en met de nieuwste titels. ​N​ormatief lezen heeft geen prioriteit. Je kunt ook niet rennen voordat je kunt lopen, dus de leesvaardigheid wordt echt opgebouwd. Het juiste boek voor een leerling is altijd een combinatie van een passend onderwerp en de leesvaardigheid. Het lukt niet om alle leerlingen een persoonlijke boekentip te geven, maar de mediatheek zorgt voor een goede catalogus waarin je gericht kunt zoeken op genre, onderwerp en leesniveau​.​ Natuurlijk lezen de docenten zelf ook veel en houden ze regelmatig ‘boekenpitches’ in de klas. Bovendien komen docenten met hun klas naar de mediatheek om samen nieuwe boeken uit te kiezen. Het is echt een wisselwerking!” ​​

Van creatief schrijven tot een boekenpodcast

In ieder leerjaar zijn er allerlei leesactiviteiten met uiteenlopende creatieve ​(boek)​verwerkingsopdrachten. “Zo moeten leerlingen bijvoorbeeld spreekwoorden bij een boek zoeken, maar ook een eigen spreekwoord bedenken. Daar komen vaak heel verrassende en mooie dingen uit. Maar denk ook aan het afmaken van een verhaal. Schrijven en lezen zijn nauw met elkaar verbonden; als je zelf schrijft​,​ ga je bepaalde woorden en zinsconstructies in boeken herkennen en leer je beter lezen. Ook voor de leerlingen die liever actief aan de slag gaan met een boek is er genoeg keus; bijvoorbeeld het tekenen van een literaire mindmap, of het maken van een boekenvlog of -podcast. Op deze manier willen we laten zien dat het fijn is om met boeken bezig te zijn – in welke vorm dan ook!”