Leerlingen van het Ichthus Lyceum ontwikkelen lesmateriaal over seksuele voorlichting
Hoe werkt het vrouwelijk geslachtsdeel? Wat is gender? Waar kun je tegenaan lopen als je seks hebt? Leerlingen Summer Willems (links) en Roos Nederbragt uit 6 vwo van het Ichthus Lyceum ontwikkelden een vijfdelige lessenserie die antwoord geeft op dit soort vragen. Hun project, dat de meesterproef was voor het technasiumvak Onderzoek & Ontwerpen (O&O), is lovend ontvangen. Roos: “Dunamare is aan het onderzoeken of ons lesmateriaal echt gebruikt kan worden op de scholen.”
Jullie project heet ‘Let's talk about sex’. Vinden jullie dat er te weinig over gepraat wordt?
Summer: “Als wij terugkijken op onze seksuele voorlichting op school ging het vooral over de gevaren van seks, zoals soa en zwangerschap. De mooie dingen kwamen minder aan de orde, terwijl die er natuurlijk ook zijn.” Roos vult aan: “Bovendien leer je niet hoe seks nu eigenlijk écht gaat. Best raar, want we krijgen er allemaal mee te maken.” Summer vervolgt: “Ook het vrouwelijk geslachtsdeel komt nauwelijks aan bod. Daarnaast gaat het alleen over ‘man’ en ‘vrouw’, terwijl er meer genders zijn dan dat.” Roos: “Niet gek dat leerlingen landelijk gezien de seksuele voorlichting op school gemiddeld met een 5.7 beoordelen. Dat was voor ons reden om het anders aan te vliegen.”
Hoe zijn jullie te werk gegaan?
Roos: “Tijdens de onderzoeksfase hebben we een enquête gehouden onder alle leerlingen op onze school. Welk cijfer geven ze de huidige seksuele voorlichting? Welke onderwerpen missen ze? Maar ook: op welke manier willen ze het liefst kennis opdoen over seks?” Summer vervolgt: “Uit de antwoorden bleek dat de meeste leerlingen inderdaad niet tevreden zijn over de huidige seksuele voorlichting. Ze willen met name meer weten over de praktische kanten van seks, seksualiteit, gender, gevoelens en relaties.” Roos: “Verder laat de enquête zien dat leerlingen het liefst in spelvorm leren. Wellicht omdat dit het makkelijker maakt om over seks te praten. Uiteindelijk is het toch een ‘spannend’ onderwerp.”
Hebben jullie dat ook gemerkt in de klas?
Roos: “Toen wij vertelden dat wij ons project voor O&O over seks gingen doen, zorgde dat wel voor wat opwinding in de klas.” Summer beaamt dat: “Op een gegeven moment had ik een boek mee met seksfeitjes. Toen kwamen alle jongens toch wel even langs om mee te lezen. Ze vonden het allemaal heel interessant, haha.”
Uiteindelijk hebben jullie niet alleen een spel ontwikkeld, maar ook een lessenreeks. Vertel.
Summer: “Tijdens de ontwerpfase hebben we onderzocht aan welke eisen een spel zou moeten voldoen. Veel leerlingen vonden dat je moet kunnen winnen, maar dat is best lastig als het over seks gaat.” Roos legt uit: “Vaak zijn er meerdere antwoorden mogelijk. We hebben er daarom voor gekozen om met het spel de voorkennis te activeren. Vervolgens worden alle onderwerpen die aan bod komen uitgebreid behandeld in de lessen die daarop volgen.”
Een pakkend spel maken, is vast niet eenvoudig.
Summer: “We hebben ons laten inspireren door bekende bordspellen als Ganzenbord, Kolonisten van Catan en Keezenspel. Vervolgens hebben we een prototype gemaakt en deze getest in een brugklas en een 6 vwo-klas. Op basis van de verbeterpunten zijn we tot ons eindproduct gekomen.” Roos vult aan: “We wilden vooral weten of ons materiaal aansluit bij wat de leerlingen missen en of het nu wél compleet voelt. Ons lesmateriaal zien we als een aanvulling op de huidige seksuele voorlichting die wordt gegeven; het is geen vervanging.”
Er is de laatste tijd veel aandacht voor seksueel grensoverschrijdend gedrag. Komt dat ook terug in jullie lesmateriaal?
Summer: “Zeker. In de les over de praktische kanten van seks hebben we het over consent (wederzijdse toestemming) en in een andere les gaan we uitgebreid in op seksueel grensoverschrijdend gedrag.” Roos vervolgt: “Ook laten we de leerlingen kennismaken met de vertrouwenspersonen bij ons op school. Zo hopen we de drempel om langs te gaan te verlagen, mocht er ooit iets spelen.”
Hoe is het project beoordeeld?
Roos: “Goed! We hebben een 9 gekregen van onze opdrachtgever, Martha Hustin, Hoofd HR a.i. van Dunamare onderwijs, en de begeleidende docent van O&O.” Summer: “Martha Hustin is nu samen met de afdelingen communicatie en onderwijskwaliteit van Dunamare aan het onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om het lesmateriaal echt te kunnen gebruiken op Dunamare-scholen.” Roos sluit af: “Een mooier compliment hadden we niet kunnen krijgen!”