"Ik gun meer scholen zij-instromers!"

Henk: “Na twintig jaar te hebben gewerkt als diplomaat en ambtenaar van het Ministerie van Buitenlandse Zaken heb je gekozen voor een overstap naar het vmbo. Je werkt nu ruim een jaar op het Haarlem College als docent Nederlands. Vanwaar je keuze om voor de klas te staan?”

“Er zit veel overlap tussen wat ik toen deed en wat ik nu doe: verbinden is het sleutelwoord. Ook, of misschien wel juist, als het niet binnen handbereik ligt. In mijn vorige baan wilde ik graag een bijdrage leveren aan een veilige en goede toekomst voor iedereen op deze wereld. Ik richtte mij altijd op het speelveld buiten Nederland. In mijn huidige rol als docent is mijn speelveld veranderd van het buitenland naar mijn eigen provincie, maar mijn drijfveren en mijn ambities zijn nog steeds hetzelfde; bijdragen aan een veilige en goede toekomst voor mijzelf en anderen. Inzetten voor kansengelijkheid in het onderwijs is daarbij de grote aanjager geweest in mijn besluit om voor de klas te gaan staan.”

“Ik vind het waanzinnig tof dat je deze uitdagende stap hebt gemaakt, Laura. Ik heb gewerkt voor het Ministerie van Onderwijs en uit ervaring weet ik: het is een compleet andere wereld. Je komt van buiten, hebt niet de traditionele route gevolgd. Dat zal best weleens schuren.”

“Nou, het schuurt zeker, elke dag! Het werken in een organisatie waarin je altijd klaar moet staan om te reageren op wat er gebeurt in de wereld is natuurlijk heel anders dan het staan voor een klas op vaste tijdstippen. Ik wist toen ik eraan begon: het zou mijn wereld op zijn kop zetten. Je maakt hier heel veel mee en omdat het om je directe leefwereld gaat is dat intens. Maar ik heb geen dag spijt gehad, werken in het onderwijs is heel verrijkend en de gesprekken die ik heb met de leerlingen zijn onbetaalbaar.”

“Uiteindelijk ging je focus weg van het wereldtoneel en verschoof naar Haarlem.”

“Mijn doel was nooit om diplomaat te worden maar ik ben er min of meer ingerold. Uiteraard, door hard te werken maar ik besef ook: mijn wieg stond aan de goede kant. Ik heb me voor mijn werk voor Buitenlandse Zaken verdiept in veel culturen en landen. Mijn werkveld was, letterlijk, de hele wereld. Nu verklein ik mijn werkveld naar Haarlem, maar mijn impact verklein ik hopelijk niet! Met kinderen die allemaal een eigen verhaal hebben en een andere leefwereld dan ik, is er zoveel om tegelijkertijd te kunnen geven én om te leren voor mij.”

“Wat neem je mee uit je vorige baan?”

“Bij Buitenlandse Zaken wissel je elke vier jaar van functie. Als ik daar één ding heb geleerd dan is het wel dat je er vanaf de eerste dag moet staan: er wordt op jou gerekend, dus je stáát er, ook al voel je dat van binnen heel anders. In mijn nieuwe baan als docent geldt dat ook: er wordt op mij gerekend, dus ik sta er. Ook al zit ik zelf nog in de schoolbanken op dit moment om het vak te leren. Gelukkig kan ik putten uit mijn werkervaring en heb ik denk ik een ander startpunt dan een docent die net zijn of haar eerste stappen op de arbeidsmarkt zet.”

“Daarom is het zo waardevol om met zij-instromers te werken!”

“Zeker! De rugzak met vaardigheden en kennis die iemand meeneemt uit een andere baan is heel waardevol en verfrissend, voor élke school. Je denkt en kijkt als zij-instromer anders. En dat is goed voor het team waar je inrolt: iemand die ‘dwars’ denkt, niet uit dwarsigheid maar vanuit nieuwsgierigheid en eigen ervaringen. Doordat zij-instromers meedenken met organisatie-uitdagingen zonder verleden in het onderwijs maar wél met de ervaringen en vaardigheden uit het vorige werkveld kunnen zij echt bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs.”

“Vergt het veel investering?”

“Nou en of. Ik sta met mijn nieuwe baan op en ga ermee naar bed. In het begin droomde ik zelfs van school! Rapportgesprekken, tienminutengesprekken, lesideeën… het houdt me elke dag bezig. En ik ben veel aan het werk in mijn hoofd: begrijpen leerlingen dit, ga ik niet te snel? Ik wil mij het vak van docent en deze school heel graag eigen maken. Dat vergt inderdaad veel investering maar ik krijg er een hoop voor terug en hopelijk kan ik ook iets brengen vanuit mijn ervaring.”

“Hoe reageren je collega’s daarop?”

“Ik hoor vaak als ik dingen aankaart: wat fijn dat je dat durft te zeggen, Laura. Ik voel me heel veilig hier op het Haarlem College. Iedereen spreekt elkaar aan en docenten zijn pedagogisch goed onderlegd. Dat is prettig voor mij als zij-instromer. Wat ik ook waardevol vind is het hebben van een buddy, om mijn ervaringen mee te delen en mijn plannen te toetsen. Iemand die tien jaar voor de klas staat; daar kunnen nieuwkomers veel van leren. Ik denk dat leraren geregeld tijdsdruk ervaren. Rapportvergaderingen, open dagen, wijzigingen in het rooster. Het kan fijn zijn om dan wat meer de krachten te bundelen en samen een werkplan te bepalen.”

“Ik daag je uit om andere docenten te ontmoeten. Kijk bijvoorbeeld naar het leernetwerk. Er valt genoeg te halen en te brengen binnen Dunamare.”

“Vorig jaar ben ik naar de Meet & Greet scholenbijeenkomst in de Lichtfabriek gegaan om meer te weten te komen over werken in het onderwijs. Dit jaar ben ik weer geweest maar dan in mijn nieuwe rol, om mensen die er over nadenken om voor de klas te gaan staan, te vertellen over mijn besluit en hoe dat tot stand is gekomen. Als mijn verhaal anderen kan helpen dan zou ik dat mooi vinden, want ik gun meer scholen zij-instromers!”

“Ik ook. Volgens mij kun jij een school heel veel bieden.”

“Ik ben erg blij met mijn keuze voor het onderwijs. Vrienden zeggen weleens: wat knap dat je dit doet. Zo voel ik dat niet. Ik heb er lang over nagedacht en een bewuste keuze gemaakt. Elke dag is een avontuur, dit is diplomatie op het mooiste niveau. Ik praat veel met leerlingen, in de les en buiten de les. De gesprekken en de connectie die daaruit voortkomen maken dat ik alleen maar heel bescheiden kan zijn over mijn eigen ‘avontuur’. Die gesprekken zijn onbetaalbaar. De kinderen zie ik groeien, en zelf groei ik ook!”