Met elkaar werken aan een krachtige leercultuur

Rond de klok van drie druppelen schoolopleiders, docentbegeleiders en collega’s van het Bestuurs- en Servicebureau binnen op de Haarlemse school. Na een kop koffie of thee en de aftrap van April van Loenen, lid van het College van Bestuur van Dunamare, start Marco Snoek met zijn presentatie: “Leraren en lerarenopleiders zijn in mijn ogen professionals die de regie moeten nemen over de inhoud van hun werk. Dat vraagt om zelfbewustzijn, collegiale samenwerking en leiderschapskwaliteiten. In de opleiding en in de professionele ontwikkeling van leraren en lerarenopleiders tijdens het beroep moet daar aandacht voor zijn.”

Samen in gesprek

Karin Flapper, programmamanager ‘Werken aan wendbaarheid’ onderstreept dat er binnen Dunamare de komende tijd steeds meer aandacht is voor het (h)erkennen van patronen in het onderwijs. “Nadat Marco Snoek in februari in gesprek is gegaan met de schooldirecteuren, hebben we hem uitgenodigd om ook met schoolopleiders en docentbegeleiders in gesprek te gaan.” Aan de hand van een aantal causale diagrammen geeft Marco Snoek inzicht in de patronen en belemmerende structuren die hij ziet op scholen. Flapper: “Het beroep van leraar is over het algemeen een eenzaam beroep. Vanaf dag een na de opleiding moet je eigenlijk alles al kunnen en is er weinig ontwikkelruimte binnen je loopbaan als leraar. We doen al veel goed; veel van onze Dunamare-scholen zijn opleidingsscholen. Maar het is nuttig om met elkaar meer zicht te krijgen op patronen die onze leraren en teams soms in de weg zitten om te innoveren.” Marco Snoek stelt de groep vragen als: welke leeromgeving bied ik mensen? Welke belemmeringen zie ik? En: hoe kan ik zelf bijdragen aan een krachtige leeromgeving bij mij op school? Er is volop ruimte om met elkaar in gesprek te gaan en iedereen schrijft op wat die herkent binnen de eigen school.

Innoveren en professionaliseren

Joke de Jong, theaterdocent, trainer van het Kernteam Talent als Docent en schoolopleider op Het Schoter is een van de aanwezigen en is enthousiast. “Deze bijeenkomst is heel inspirerend en nuttig, vooral omdat we met zo’n diverse groep collega’s aan tafel zitten: zowel coaches, schoolleiders en -opleiders als bestuursleden. Het is belangrijk om vanuit diverse disciplines in gesprek te gaan over bestaande structuren binnen een school. Zo kun je er echt voor zorgen dat startende docenten goed landen en zittende docenten goed én actief binnen een school kunnen functioneren.” De gevolgen van vaste patronen herkent ze wel. “Ik zit nu dertig jaar in het onderwijs en in het begin heb je een steile leercurve omhoog, maar na zo’n jaar of zeven vlakt ‘ie af. Je gevoel van bekwaamheid vraagt onderhoud, bijscholing en coaching.” Dunamare doet veel goed, onderstreept ook haar buurman, die naast haar zit. Joke vervolgt: “Het Schoter is een opleidingsschool, dus ‘een leven lang leren’ staat bij ons al centraal. En onze eigen Dunamare Academie is fantastisch. De mogelijkheid om te innoveren en professionaliseren is er zeker. Maar ik denk dat daar nóg meer aandacht aan gegeven moet worden. Marco Snoek heeft het over ‘LOB voor docenten’. Dat mag best wat hoger op de agenda.”

In kaart brengen

April van Loenen is positief over de samenkomst: “Dunamare doet graag meer voor de professionele ontwikkeling van alle collega’s, vooral ook in teamverband. Wij vinden het belangrijk om een wendbare organisatie te zijn. Zo kunnen we inspelen op grote veranderingen waar we in het onderwijs mee te maken hebben, zoals het lerarentekort.” Ze benadrukt dat als je dingen wil veranderen, je eerst met elkaar de patronen in het team en de school in kaart moet brengen. “Zoals we zojuist van Marco Snoek hebben gehoord: maak patronen inzichtelijk, ga erover in gesprek en ga daarna aan de slag met de verbeterpunten. Zo kunnen we met elkaar goed inspelen op veranderingen binnen én buiten onze scholen.”